Biuletyn Informacji Publicznej
W ostatnim czasie w Polsce wzrasta liczba doniesień na temat sytuacji niebezpiecznych z udziałem wilka. W związku ze zwiększeniem liczebności i zasięgu przez ten gatunek coraz częściej dochodzi do bezpośredniej styczności wilków z ludźmi. Spotkania te stają się często głośne medialnie, choć zazwyczaj rozgłos ten nie jest adekwatny do stopnia zagrożenia. W większości wypadków dotyczą one osobników tego gatunku niewykazujących lęku przed człowiekiem, pojawiających się w pobliżu zabudowy i atakujących psy. Przynajmniej część z tych wilków może być chora (np. na świerzb), mogą zdarzać się też hybrydy wilka z psem. Część tych zdarzeń może być również powodowana przez wałęsające się, zdziczałe psy.
Sposoby postępowania z niepłochliwymi osobnikami wilka w sposób bardzo czytelny przedstawiają wytyczne służące do oceny zagrożenia dla bezpieczeństwa ludzi w oparciu o różne zachowania wilków zaproponowane przez Large Carnivore Initiative for Europe (LCIE), grupę europejskich ekspertów do spraw dużych drapieżników, działającą w ramach Komisji do spraw Przetrwania Gatunków Światowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN), przedstawia poniższa tabela:
| Zachowanie wilka | Ocena zagrożenia | Zalecone działania |
| Wilki przechodzą w pobliżu zabudowań nocą | Nie ma zagrożenia | Nie ma potrzeby podejmowania działań |
| Wilk przechodzi w zasięgu wzroku w pobliżu osad/ rozproszonych budynków w dzień | Nie ma zagrożenia | Nie ma potrzeby podejmowania działań |
| Wilk nie ucieka natychmiast po zauważeniu pojazdów lub ludzi. Zatrzymuje się i przygląda | Nie ma zagrożenia | Nie ma potrzeby podejmowania działań |
| Wilk jest obserwowany przez kilka dni w odległości poniżej 30 m od zamieszkałych budynków (powtarzające się zdarzenia przez dłuższy czas) | Sytuacja wymaga uwagi. Możliwy problem wynikający z silnej habituacji1 lub warunkowania pozytywnego | Analiza sytuacji. Poszukać atraktantów (przynęt/ wabików) i usunąć je. Rozważyć warunkowanie negatywne2 (awersyjne). |
| Wilk wielokrotnie pozwala podejść do siebie na odległość poniżej 30 m | Sytuacja wymaga uwagi. Wskazuje na silną habituację. Możliwe problemy wynikające z warunkowania pozytywnego | Analiza sytuacji. Rozważyć warunkowanie negatywne (awersyjne) |
| Wilk wielokrotnie sam podchodzi do ludzi na odległość poniżej 30 m. Przejawia zainteresowanie ludźmi | Wymaga uwagi / sytuacja krytyczna. Warunkowanie pozytywne i silna habituacja może prowadzić do eskalacji zachowań zuchwałych. Niebezpieczeństwo zranień. | Rozważyć warunkowanie negatywne (awersyjne). Usunąć wilka, jeśli zastosowane odpowiednie warunkowanie awersyjne okazało się nieskuteczne |
| Wilk atakuje lub rani ludzi nie będąc sprowokowanym | Sytuacja niebezpieczna | Usunąć wilka |
1 habituacja – to proces uczenia się, w trakcie którego zwierzę przyzwyczaja się do powtarzających się bodźców,
2 warunkowanie negatywne – ma miejsce wówczas, gdy zachowanie lub konkretna sytuacja są związane z negatywnym doświadczeniem, może być wywoływane przez użycie różnych metod odstraszania
Zwracamy również uwagę na:
- konieczność zapewnienia właściwej opieki nad domowymi psami, obowiązującym zakazie puszczania psów bez możliwości ich kontroli i bez oznakowania umożliwiającego identyfikację właściciela lub opiekuna, a także o zakazie puszczania psów luzem w lesie,
- podjęcie działań mieszkańców gminy w celu zabezpieczenia pojemników, worków na odpady przed dostępem zwierząt w obszarach, w których bytują wilki,
- monitorowanie, czy na terenie gminy nie funkcjonują nielegalne nęciska dla zwierząt drapieżnych, wykonywane w celu fotografowania przyrody, jak również zasadność szybkiego i właściwego reagowania na tego typu sytuacje.
Jedynie podjęcie kompleksowych działań w ww. zakresie może skutkować ograniczeniem możliwości wystąpienia niebezpiecznych sytuacji konfliktowych.
Przypominamy także, że za szkody wyrządzone przez wilki (a także rysie, bobry, niedźwiedzie, żubry) odpowiada Skarb Państwa. Oględzin i szacowania szkód, a także ustalania wysokości odszkodowania i jego wypłaty, dokonuje Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska we Wrocławiu, z wyjątkiem zdarzeń na terenie parku narodowego.
Zastępca Regionalnego Dyrektora
Ochrony Środowiska we Wrocławiu,
Regionalny Konserwator Przyrody
Katarzyna Łapińska
(wyciąg z pisma skierowanego do Urzędu Miejskiego w Bolkowie dnia 12 marca 2021 r. znak WPN.600.31.2021.MK)
